E V V 3 L

İstanbul Modern, “İplikten Çözülenler” sergisinde, denemelerden hiçbir zaman kaçınmayan ve çeşitli resim teknikleri kendine özgü sanat anlayışı ile yorumlayan Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun (1911-1975) yazmaları ve baskı kalıplarından oluşan bir seçkiye yer veriyor.

Ömer Faruk Şerifoğlu
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nu anlatıyor!
İstanbul Modern Sinema
18 Nisan 2019, Perşembe 18.00

Türkiye’den ve dünyadan çeşitli tekstil üretimi, anlatımı ve sanatsal ifade araçlarına yer veren sergi, kaybolmaya yüz tutmuş yazmacılık sanatını, Türkiye sanatında tekstil üretimlerini tuvaline ilk taşıyan  Eyüboğlu’nun yorumlarıyla ele alıyor. Yazmacılığı “güzel ve faydalı” düşüncesiyle ile 1950 yılından sonra yeniden ele alan Eyüboğlu’nun geleneksel yazma motiflerini bir sanatçı olarak yorumladığı ve yeniden tasarladığı baskı kalıplarıyla birlikte, bu kalıpları kullanarak ürettiği yazmalarından bir seçki sergileniyor. Yazmacılığa duyduğu ilgiyi resim sanatıyla buluşturan Eyüboğlu’na ayrılan bölümde fotoğraf sanatçısı Ziya Tacir tarafından çekilen atölye-evine ait güncel fotoğraflar da gösteriliyor.

Etkinlikte sanat tarihçisi Ömer Faruk Şerifoğlu, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun sanat pratiğini, yazma üretiminin arka planını ve baskı kalıplarına ait anekdotları izleyicilerle paylaşıyor.

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Bedri Rahmi Eyüboğlu” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/bedri-rahmi adresinden ulaşabilirsiniz.

Bkz: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-47943722

“Eskiden kurtulmak, bir an bir önceki andan kurtulmakla başlar.” (Eskiden Kurtulmak, s.13)

“Yapışkandır eski. Birçok uluslar eskilerinden kurtulduklarını “sanırlar”. İşte asıl eski, bu sanı içinde sürüp gidendir. (Eskiden Kurtulmak, s.14)

“Dalkavuklar eskiden yalnız söylerlerdi. Bugün yazıyorlar da. Bu yüzden inandırdıkları daha çok.” (Dalkavuk, s.19)

“Devletler, hükûmetler değişir, dalkavuklar değişmez.” (Dalkavuk, s.19)

“Dalkavuklar unutkanlığımızla yaşarlar. Bu unutkanlıkta onları geçmişlerinden kurtarmışızdır.” (Dalkavuk, s.19)

“Dalkavuk “yavaşça”dır. Yavaşça değiştirir efendisini.” (Dalkavuk, s.19)

“Bir elma dalından düşse, biraz daha kızarsa bir üzüm, sen de, ben de, öteki de kıpırdamışızdır. Biz düşünürken elmanın, üzümün titrediği gibi. Çünkü genel olay’ın, doğanın içindeyiz hep.” (Olay, s.21)

“Bütün doğa bir tek olaydır, aralıksız sürüp gider. Bizler de ona, bilmeden, biraz bilerek, sonra yine bilmeden katılır gideriz. (Olay, s.21)

“Aydın kimdir? İlkin ışıyan.” (Aydınla Toplum, s.27)

“Işımayan yanıdır toplum aydının. Bu ışımamış yan büyük olursa aydın büyük olmaz.” (Aydınla Toplum, s.27)

“Gözlük bakma gücümüzü çoğaltır. Görme gücümüzü değil.” (Gözlük, s.30)

“Güçsüz, güçlünün karşıtı değildir. Onun yoğudur.” (Güç, s.33)

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA
“Karşıdüşünce”, Vatan Gazetesi Yazıları (1961-1962)
Hazırlayan: Erol Gökşen, YKY, 1. Baskı, 2018

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan Fazıl Hüsnü Dağlarca başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/daglarca adresinden ulaşabilirsiniz.

Sevgili Val (Nelson Valjean)

(…) Annemle babam için anlattıkların çok ilgimi çekti. Kimse anne ve babasından benim gördüğüm bağlılığı görmemiştir. Kasaba halkı yaptığımı çılgınlık ve beğenmezlik olarak görüyordu. Onların bu tutumu anne ve babama acı vermiş olmalı. Bir aydın olarak yaşamımı yazarlıktan kazanma olasılığının milyonda bir olduğunu biliyorlardı. At yarışları bile para kazanmak için daha elverişli bir yol. Birkaç yıl önce babamla ilgili bir olay öğrendim. Seni ilgilendirir sanıyorum. İlk kitabım çıktığı zaman bizim oradan birkaç kişiyi kitaptan almaya zorlamış. Başaramamış. Biliyorsun o zamanlar yılın birkaç ayını Pacific Grove’da geçiriyorduk. Oraya gitmiş. Bay Holman’a dükkânında satması için birkaç kitap almasını önermiş. Kitabın adı “Altın Kupa” demiş. Bay Holman, eğer istek olursa sipariş verebileceğini, satılıp satılmayacağını bilmeden kitapları getirtip dükkânda tutma tehlikesini göze alamayacağını söylemiş. Yıllar sonra Bayan Holman her kitabımı aldı. Hem de herbiri için 78 dolar ödeyerek. Oysa başta kitaplarım 2 ya da 3 sente satılıyordu. Bay Holman’ı kitap beğenisi olmadığı için suçlardı hep. Babamın kitaplarımın satılması için böylesine çalışması beni çok şaşırttı. Başaramaması önemli değil. (…)

John Steinbeck
13 Mart 1953, New York

“Mektuplarda Bir Yaşam”, Çev: Sevim Gündüz
Sel Yayıncılık, Aralık 2018, s. 282

(…)

Hermann Hesse
“Ağaçlar”, Çev: Zehra Aksu Yılmazer
Kolektif Kitap, 2. Baskı, 2019, s. 11

“Bozlu Art Project, 9 Nisan-31 Ağustos tarihleri arasında
Türk resminin en özgün ve sıra dışı karakterlerinden
biri olan Cihat Burak’ın ilk kez gün yüzüne çıkan
desenlerini sergiliyor. ”

Bkz: http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kultur-sanat/1346868
/Cihat_Burak_in_ilk_kez_gun_yuzune_cikan_desenleri.htm

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Gerçeküstü” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/gercekustu adresinden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bkz: Kara Deryalarda Bir Fenersin

(…)

John Steinbeck
“Çılgın Dünyadan Uzak”, Çev: Öznur Özer
Halk Kitabevi, 1967, s. 20

Duygu,
sen yokken
manzaraları görmüyorum

oysa
gökyüzü
hatırlanabilir
bir
şeydi

Zafer Yalçınpınar
10 Nisan 2019

Yalçınpınar’ın tüm şiirleri: http://bit.ly/zypsiir

Oruç Aruoba, 22 Ocak 2019
Nilüfer Belediyesi, Bursa

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Oruç Aruoba” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/oruc-aruoba adresinden ulaşabilirsiniz.

büyüler bile sürüncemeye dönüşüyor
galata’nın efsanevi yokuşlarından.

avrupa görmenin
_____________ışıltılı buğusu
______________________tütsüyor,
süsül kepenklerden,
tuhaf suratların
____________alçısından
_____________________dom!

gökyüzünü ve kuleyi hiçe sayarak…

Zafer Yalçınpınar
5 Nisan 2019

Tarihsel Not: “Bu adam (Hezârfen) pek havf edilecek (korkulacak) bir ademdir. Her ne murad ederse, elinden geliyor. Böyle kimselerin bekası caiz değil.” (IV. Murat) (Aktaran: Evliya Çelebi/Seyahatnâme)

Hamiş: Yalçınpınar’ın tüm şiirlerine ve kitaplarına zaferyalcinpinar.info adresinden ulaşabilirsiniz.

Evlâdına mirastır bu sevda…
Fenerbahçe için tarihe iz bırak… FENER OL!
Katılım için: https://fenerbahce.org/fenerol

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan Fenerbahçe Spor Kulübü ilgilerinin tümüne http://evvel.org/ilgi/kara-deryalarda-bir-fenersin adresinden ulaşabilirsiniz.

Facebook Etkinlik Bağlantısı:
https://www.facebook.com/events/349356882454218/

‘Pavilion by Galeri Bu’ kapılarını 5 Nisan 2019 tarihinde Can Yeşiloğlu’nun “Planet Onston” sergisiyle açıyor. “Planet Onston” sergisi; Can Yeşiloğlu’nun hayalleri içinde şekillenen ve kendini orada mutlu hissettiği bir evreni izleyiciyle paylaşıma açıyor. Yeşiloğlu’nun üç yıllık bir yoğunlaşma ve üretim süreci içinde kâğıt, tuval ve hazır nesne gibi formlar üzerine yaptığı resimler ile desenler bu sergide bir araya geliyor.

Onston/Can Yeşiloğlu; desen alanındaki yeteneğini, akrilik ve sulu boya ile yaptığı resimlerdeki plastik doygunluk ile iç içe geçiriyor. Serginin oluşum sürecinde müzisyen Sapienmania’da gezegen imgesinin sembolik gelişimine kaydettiği parçalar ile katkıda bulunarak, Planet Onston’a soundtrack oluşturan bir mini albüm hazırladı. Sergi ile aynı adı taşıyan EP sergi açılışına paralel dijital müzik platformları üzerinden paylaşıma açılacak.

“ONSTON Gezegeni’nden Bir İzlek”
Bkz: http://upas.evvel.org/?p=733

2010 yılından bu yana her Nisan ayında, “Nisan” dergisini ve yayınevini hatırlatmakta “sıkı/sahici edebiyat” kavramını hatırlatmak kadar fayda ve önem buluyorum. Efsanevi “Nisan” dergisi ve yayınevi hakkında aşağıdaki bağlantılar incelenebilir;

Nisan Dergisi/Yayınevi Hakkında
http://evvel.org/nisanda-nisan-dergisi-ve-yayinevi

Nisan Dergisi/Yayınevi’nin Kapak Tasarımları
http://zaferyalcinpinar.com/nisankapaklari.pdf

EVV3L’in “Nisan Dergisi/Yayınevi” İlgileri
http://evvel.org/ilgi/nisan-dergisi

Şu an okumakta olduğunuz bu “yayım” ya da “başlık” EVV3L’de 4000. paylaşıma ulaştığımızı gösteriyor. Yani, 2006 yılından bugüne toplamda 4000 adet başlıktan oluşan paylaşım/yayım bu sayfalar -ya da işte ekranlar- üzerinden gerçekleştirilmiş…

Sayıların herkesin diline düşen bön ya da “duvar saatleri gibi ahmak” taraflarıyla konuşmayı sevmem, ancak, EVV3L kapsamında okuyucuyla paylaştığımız şiirleri, görsel işleri, değinileri, duyuruları, anlatıları, dizeleri, ifşaatları, lobutları, buluntuları, efemeraları, Ece Ayhan, İlhan Berk, Kuzgun Acar, Kerim Çaplı, Yavuz Çetin, Sait Faik, Oruç Aruoba, Bilge Karasu, Nâzım Hikmet, Abidin Dino, F. H. Dağlarca, Bedri Rahmi gibi özel ilgileri,  alıntıları, etkinlikleri, tartışmaları, incelemeleri, kitapları, Kadıköy’ü, adalar kültürünü, söyleşileri, izlenimleri, deneyimleri, sahafları, e-kitapları, dergileri, araştırmaları, sokak sanatını, dilbilimi, mücadeleleri ve tüm bu paylaşımların etrafında yer alan insanları düşündüğümde, (nitelikle eşanlı olarak garip bir nicelikte de kendini bulan) söz konusu cehennemvari ‘Aksak Kolaj’ın imgesel uzamı, içerdiği duygudurum tuşeleri, çeşitlenen morfolojik yapısı ve göstergesel derinliği beni coşkuyla dolduruyor.

EVV3L’in yayım hayatının dörtyüzbininci başlığa (paylaşıma, yayıma) ulaşmasını dileyerek ve Turgut Uyar’ın “üçyüzbin” adlı şiirinden kısa bir bölüm alıntılayarak sözlerimi sonlandırayım:

bu kıvırcık ateşten yalanlar
300.000
kimi sularca inanıyorum kimi zulüm yakıcı
çocuksu, deli deli zincirler boğuntusu gök
elimde kolumda senin seslerin var gel de aldırma
(…)
seni kentlere seni bankalar seni seni
300.000
seni zamansız ölümlere karşı koyuyorum hep aklımdasın
yükün ağır, bir irisin bir ufaksın yetiştiremiyorum 300.000
kapattığımız sağnak akşamları açtığımız sabahları
300.000
elimden tut beni acar balıklara alıştır
tekin durmayı öğret acıkmış aç kayalarda
(…)

TURGUT UYAR

‘Öz’ Metni: “Eugenio Montale, kapalı ve gizemli şiirin İtalyan edebiyatındaki en önemli temsilcilerindenbiridir. Montale’nin şiirleri, XIX. yüzyılın, iki dünya savaşı ile şekillenmiş ortamından dolayı karamsar bir çerçeve çizer. Söz konusu şiirler, karamsarlığın öncülü Leopardi gibi evrensel sorunların yarattığı kaygıları ele alır. Şair karamsar dünyasındaki kendi çözümsüz durumunu, şiirleriyle birçok kuşağa anlatmış ve onların yalnızlığına, umutsuzluğuna tercüman olmayı başarabilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Eugenio Montale’nin şiirlerindeki karamsarlığın sebeplerini, şairin bunları işleyiş biçimini, bir diğer İtalyan şair Leopardi’nin karamsarlığı ile ortak paydada bulunan ve ayrılan yanlarını incelemektir.” (İbrahim Yasin Güler)

Makalenin tam metnini http://dergipark.gov.tr/download/article-file/503286 adresinden okuyabilirsiniz.

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Poetika Çalışmaları” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/poetika-calismalari adresinden ulaşabilirsiniz.

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Gerçeküstü” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/gercekustu adresinden ulaşabilirsiniz.

“Kadıköy Azalsın!” by Zy
Kadıköy, 2019

Tüm fotoğraflar:
zaferyalcinpinar.tumblr.com

Ne diyordu Nietzsche; kötü okur yağmacı ordulara benzer: işine yarayan birkaç şeyi alır, geri kalanını kirletip bozar, metnin bütününe hakaret eder…

Felsefe çevirileri, Türkçe mevzu bahis olduğunda genelde sorunlar doğurur. Bu sadece Türkçe için geçerli mi, bundan emin değilim ancak bazı dillerin felsefe için şanslı olduklarını biliyorum bilhassa Fransızca, Almanca ve İngilizce. Felsefe çevirisi tartışmaya açıldığında sıklıkla çeviri probleminin çevrildiği dil ile alakalı olduğu savlanır yani o dilin çevrilen felsefe metnini yeniden söylemek için yeterli olmadığına işaret edilir. Yıllar evvel bu işin ehli, hem titiz bir çevirmen hem de sağlam bir felsefeci olan bir ustayla bu meseleyi konuştuğumuzda, böyle bir argümanın yersizliğinden bahsetmişti. Ona göre her metin her dile çevrilebilir, yeter ki oradaki derdi anlatmayı becerebilmek önemli olan. Ben de yıllardır çeviri ile uğraşan biri olarak, çevirdiğim metinlerde bu bakış açısını benimsedim. Nihayetinde çeviri bir devşirme işidir, bir dilde olan sıkıntının başka bir dilde yeniden söylenmesi becerisi. Barthes’ın ‘söylence’ için söylediği kritik bir lafı aklıma geliyor; söylence bir sözdür, söz ise aynıdır önemli olan o sözün söylenme biçimidir. Bu yazıyı yazmaya niyet etme sebebim; tam da böyle bir söyleme biçiminin eşiğini zorlamak.

Bazı dillerin felsefe için şanslı olduklarını söyledim ama bu şans o dillerin yapılarının diğer dillerden daha güçlü olduğundan değil, o dilde düşünce üretiminin çokluğundan ve dilin bir düşünce kanonuna ev sahipliği yapmasından kaynaklanıyor. 21. Yüzyılda Fransızca’nın gücü şüphesiz, dille oyun oynayan Deleuze, Baudrillard, Foucault, Lyotard gibi post modern devlerin bu dilin sınırlarını genişletmelerinden gelir. Ayrıca Dada, Gerçeküstücülük ve Durumculuk gibi çerçeveleri kıran avangard akımların da bu dili tohumlaması var. Almanca’nın gücünde de Hegel, Kant, Nietzsche, Marx, Weber, Heidegger gibi isimlerin dile ektikleri ve yine erken Dada’nın bu dilde çok sayıda yazılı metin sunmuş olması var. Edebiyat bilhassa şiir, bu dillerin çepherini hep zorlamış, dilin sınırlarını uçlara taşımıştır. (…)

Halil Duranay

Makalenin tam metnini https://halilduranay.wordpress.com/2015/07/13/ulus-bakerin-olum-yildonumu-vesilesiyle-kultur-endustrisi-uzerine-yeniden-dusunmek/ adresinden okuyabilirsiniz.

“Baharsız” by Zy
Fenerbahçe, Mart 2019

Tüm fotoğraflar:
zaferyalcinpinar.tumblr.com

BAHARIN GELİŞİ İÇİN DİĞER ŞİİRLER:

“Bahar” (Kobayaşi İssa)
http://evvel.org/haiku-bahar-kobayasi-issa

Meyvesiz Erik Ağacı (Zahrad)
http://evvel.org/meyvesiz-erik-agaci

Gelişine (Yalçınpınar)
http://zaferyalcinpinar.com/s58.html

Mosmor Salkım (Yalçınpınar)
http://evvel.org/mosmorsalkim

Akordiyon ile İlkbahar Şarkısı (Yalçınpınar)
http://zaferyalcinpinar.com/akordiyon2.jpg

12 Telli Şiir İçin Bahar Akordu (Yalçınpınar)
http://evvel.org/12-telli-siir-icin-bahar-akordu-2

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “Oruç Aruoba” başlıklı ilgilerin tümüne http://evvel.org/ilgi/oruc-aruoba adresinden ulaşabilirsiniz.

Oktay Rifat’ın poetikasındaki alan derinliğinin, Garip ve İkinci Yeni şiir akımları arasında hareketlenen bir bağlaç bölgesi oluşturduğunu -ki Cemal Süreya bunu bir tür ters ama yadsınamaz eklemler bütünü olarak görür- sezmemden sonra, Oktay Rifat’in önemi daha da belirginleşti. Zaten bugün, sıkışmış, hem kültürel, hem de imgesel açıdan “hareket alanı daralmış” beylik bir edebiyat ortalığının vasatî havasını -şiir ödülleri, antolojiler, kitap tanıtım dergileri, edebiyat etkinlikleri ve mağaza vitrinleri gibi hileli enstrümanlar aracılığıyla kandırılan- heveskâr bir kitle içine çektikçe, yani edebiyat ortalığı dediğimiz ortalama, işbu “verili vasat” havayı kabul edip hileli bir suhuletin pürüzsüz ezber alanına yerleştikçe, Oktay Rifat gibi poetik açıdan üssel başarılar elde etmiş, yani imgelemin doruklarına temas etmiş şairlerin önemi daha da artıyor. İkinci Yeni’nin de öyle…

Tıpkı İkinci Yeni akımının sürekli genişleyen ve geleceği belirleyen şiirsel bir devinimi daha yukarılara taşıması gibi Oktay Rifat’in şiirleri de “imgesel parlaklık(kontrast)” diyebileceğim üssel bir dil kurarak geleceğe uzanmaktadır.

Oktay Rifat poetikasının bu etkili yürürlüğünün zirve(peak) noktasını “Perçemli Sokak” (Yeditepe Yayınları, 1956) adlı şiir kitabında görüyoruz. İkinci Yeni şairlerinin “ivedilikle, bir gecede” yazıldığını varsaydığı Perçemli Sokak’ta kendisini gösteren “imgesel parlaklık” son derece etkilidir, etkisini hâlen sürdürmektedir. İkinci Yeni taifesi bu aşkın etkiyi bir tür “apansız oluşum, otomatik yazım” sanmışlar ya da öyle olmasını umut etmişlerdir. (…) Zafer Yalçınpınar

Yazının tam metnini http://upas.evvel.org/?p=728 adresinden okuyabilirsiniz.

Önemli Not: “Sıkı şiire öncelik vermek” ve “imgelemin özgürleşmesini sağlamak” amacıyla dijital yayıncılık serüvenine başlayan UPAS Yayın‘ın tüm kitaplarını upas.evvel.org adresinden ücretsiz olarak okuyabilirsiniz.