40 yıllığına Koç Holding’e devredilen Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı, “revizyon” iddiasıyla genişletilmek isteniyor. Söz konusu genişletme için hazırlanan ÇED raporu ve projeye karşı çıkan yurttaşlar ise itiraz dilekçesi verdi.
1980’lerden bu yana kamu işletmelerinin, fabrikaların ve limanların sermayeye devriyle ilerleyen özelleştirme süreci hız kesmeden devam ediyor.
40 yıllığına Koç Holding’e devredilen İstanbul’daki Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı’nı genişletmek için hazırlanan çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporuna ve projeye itiraz edildi.
Projeye karşı mücadele veren yurttaşlar, geçtiğimiz perşembe günü Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İstanbul İl Müdürlüğü’ne itiraz dilekçesi verdi.
Dilekçede, Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı’nı özelleştirilmeden önce, yurttaşların anayasal haklarını yok sayacak şekilde imar planları yapıldığı ve kıyıyı halka kapatacak şekilde ticari yapılaşmanın önünün açıldığı belirtilerek, “Bu aşamada yürütülmesi gereken ÇED süreci – zamanında – gerçekleşmemiştir. Gerçek bir çevre etki değerlendirmesi yapıldığında hayata geçmesi mümkün olmayan bir proje, ihale süreci tamamlandıktan sonra yaptırılmak suretiyle tamamen göstermelik bir rapor olmaktan öteye geçmemektedir” ifadelerine yer verildi.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından “Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanının 40 yıl süreyle işletme hakkının verilmesi” şeklinde tanımlanarak ihale edilen projenin, kazanan firma tarafından “Fenerbahçe- Kalamış Yat Limanının Revizyonu” olarak tanımlanmakta olduğu ve ÇED raporunun da bu tanım üzerinden düzenlenmekte olduğu hatırlatılarak şöyle devam edildi:
Oysa toplam 103.000 metrekare olan mevcut yat limanı, raporda da belirtildiği gibi, dalgakıran dahil 111.840 metrekaresi kara alanı ve 314.541,29 metrekaresi deniz alanı olmak üzere toplam 437.788,92 metrekareye çıkarılmak suretiyle 3 katından daha fazla büyütülecektir. Bu mevcut yapının revizyonu, yenilenmesi değil, mevcudun çok üzerinde bir alanda yeni bir marina inşa etmektir.
Diğer taraftan, raporda da belirtildiği üzere, mevcut marina 1288 adet tekne/yata hizmet veriyorken, ‘yenileme/revizyon’ çalışması sonrasında 90 adedi 25 metre ve üzeri süper yat olarak tanımlanan yatlar olmak üzere bu sayı 2120 yat adedine ulaşacak ve kapasite neredeyse 2 katına çıkacaktır.
Dilekçede, söz konusu projenin mevcut yapının revizyonu veya yenilenmesi değil, mevcuttan çok daha büyük kapasiteli yeni bir marina inşası olduğıu belirtildi.
Marina projesinde kamu yararının gözetilmediği vurgulanarak, “Bu projenin yat sahibi olan üst gelir grubuna mensup bir avuç çok zengin insanın korunaklı tatil ihtiyacını karşılamaya yönelik bir proje olduğu adeta teyit edilmektedir” denildi.
İtirazlar sıralandı
Dilekçede, Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı Revizyonu Projesi’ne ilişkin itirazlar şöyle sıralandı:
- Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı, II. Derece Doğal Sit Alanı ve III. Derece Arkeolojik Sit alanı olup, I. Derece Doğal Sit Alanı olan Fenerbahçe Yarımadasının komşusudur. Tarihi ve doğal özellikleri nedeniyle koruma altında olması gereken bu alanın denizde ve karada herhangi bir ek yapılaşma baskısına maruz bırakılması kesinlikle uygun değildir.
- Bilinen tarih boyunca doğal zenginliği, güzelliği, denizi ve doğası ile halkın kullanımında olan, halkın huzur ve güzellik simgesi olarak kabul edip değer verdiği, şarkılara, şiirlere konu olmuş Kalamış’ta insanlar hala yeşil ve mavinin uyumu içinde nefes alabiliyorken, kıyı halka kapatılacak, planlama ilkelerinin bir gereği olan toplum ve kıyı ilişkisi yok edilecek, çok küçük bir azınlığın yararına bölgenin geleneksel kentsel doku özelliği bozulacaktır.
- Fenerbahçe ve Kalamış’ın mimari yapısı, tarihi ve sosyal dokusu bozulacak, mahalle kültürü yok olacak ve tarihsel belleği zarar görecektir.
- Bölgede betonlaşma, insan ve araç yoğunluğu artacak, halihazırda Fenerbahçe Stadı’nın getirdiği trafik yükü ile birleşerek büyük bir trafik yükünün var olduğu alanda trafik yoğunluğu kapasiteyi daha da zorlayacak ve hem bölgede yaşayanların, hem de İstanbul halkının yaşam kalitesi açısından bir tehdit haline gelecektir. Zaten var olan trafik keşmekeşi, daha da çekilmez hale gelecektir.
- Uzun yıllar sürecek olan inşaat faaliyetinin neden olduğu partiküller halihazırda çok düşük olan ilçe hava kalitesini daha da düşürecek, akciğer-solunum rahatsızlıklarına neden olacak zaten az olan yeşil alanlar daha da azalacaktır. Bu anlamda proje, halk sağlığı açısından da büyük bir tehdit unsuru oluşturmaktadır.
- Uzatılacak mendirek, yapılaşma, artan tekne sayısı ve otopark yapımı sonucu hava koridorlarının kapanması, ısı adalarının oluşması ile hava ve deniz kirliliği fazlasıyla artacak, denizde ekolojik denge bozulacak, musilaj ve kötü koku gibi sorunlar çoğalacaktır. Bu nedenle, Kıyı Kanunu’nun, kıyıların ve denizlerin “doğal ve kültürel özelliklerini gözeterek korunması ve toplumun yararlanmasına açık ve kamu yararına kullanılması”na yönelik amaçlarına ve ayrıca Anayasa’nın 43. Maddesi gereği herkesin eşit ve serbest kullanımına açık olan ve kamu yararına kullanılması zorunlu olan kıyı tanımına açıkça aykırılık söz konusudur.
- Su kıtlığının her geçen gün daha gerçek bir tehdit haline geldiği günümüzde toprak alanlarının azalması ile su döngüsünde su kaybı meydana gelecek, yağmur suları toprak ile buluşup yer altına inemeyecektir.
- Dolgu alan üzerinde kurulmuş olan Kalamış Yat Limanı için planlanan ve hem karada hem de denizde yapılaşmayı genişletecek bu proje gerçekleştiğinde deprem, tsunami gibi afetler açısından da çok büyük bir tehlike oluşacaktır. Hem doldurma alan olması ve hem de Kuzey Anadolu Fay hattına sadece 15 km mesafede olması nedeniyle, yat limanı afet riski taşımaktadır. Afet bölgesi içinde yer alan yat limanı alanında afet riski de büyüktür. (Olası bir depremde tsunami riski taşıyan söz konusu bölgede Kadıköy Belediyesi’nce, tsunamiden kaçış yolları belirlenmiş ve tabelalarla bölge halkına gösterilmiş olmasına rağmen, ÇED raporuna AFAD tarafından verilen görüş “bölgenin afet bölgesi olmadığı” yönünde olmuştur.)
