E V V 3 L

(…)
Baba Hıdır İlyas kıssadan hisse söyledi
Darağacına tahta veren çınar bir gün anlar
Bayrağı taşıyan düşerse onu taşırlar
Son yoksul çocuğun yüzü gülünceye kadar.

Onat Kutlar

Hamiş: 6 Mayıs 2010 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde ilk kez yayımlanan bu “sıkı” şiirin tamamına ve şiiri gün ışığına çıkaran Mete Akalın’ın önyazısına https://zaferyalcinpinar.com/onatkutlardenizler.jpg adresinden ulaşabilirsiniz.

Halki’de (Heybeliada’da) “Heybeli Sahaf”ı (Nâzım Hikmet Erkan’ı) ziyaret ettik. Heybeli Sahaf’ın raflarının ağırlıklı edebiyat/şiir bileşkesinden oluştuğunu söylemeliyim: Heybeli Sahaf’ın uzmanlık alanı -tahmin edebileceğiniz gibi- Nâzım Hikmet’in eserleri… Bununla birlikte, ‘İkinci Yeni’ şairlerinin imzalı kitapları kapsamında da İstanbul sularındaki en ilginç koleksiyonun Heybeli Sahaf’ta olduğu görülüyor: Örneğin, Ece Ayhan’dan Onat Kutlar’a ithafen “13/06/1973” tarihinde imzalanmış “Devlet ve Tabiat” adlı şiir kitabı koleksiyonun en sıkı eserlerinden biri…

“ŞİİR ARKADAŞLIĞI İÇİN,

(…) ve Onat Kutlar’a (…) sunulmuştur.

BİRGÜN YERYÜZÜNDE BEŞ KRAL KALACAK. DÖRDÜ İSKAMBİLDE…

13/6/73, İstanbul

İmza: Ece Ayhan”

_

Hamiş: EVV3L  kapsamında yayımlanan Ece Ayhan ilgilerinin indeksine https://bit.ly/eceindeks adresinden, “Bakışsız Bir Kedi Kara” adlı Ece Ayhan web sitesine ise https://zaferyalcinpinar.com/bakissiz.html adresinden ulaşabilirsiniz.

Yelken Dergisi’nin 1960 tarihli 45. sayısında yer alan “Ayın Notları” bölümünde, Onat Kutlar tarafından kaleme alınan “İs(h)ak” adlı efsane öykü kitabı üzerine (aynı dönemin “a” dergisi’nden -1 Mart 1960, 26. sayı- alıntılanmış) son derece ilginç bir tartışmaya rastladım.

Tartışmanın genel çerçevesinden çok Önay Sözer, Demir Özlü ve Erdal Öz’ün yanı sıra Ece Ayhan’ın tartışmaya -hem de sert bir dille, reddiyeyle- katılmış olması ile “is(h)ak” üzerine dile getirdiği sözler son derece dikkat çekici…

Ece Ayhan’ın hayatı birçok noktada Onat Kutlar’la kesişiyor: Sinamatek’teki “çalışma” günleri (belki de işçi-işveren ilişkisi) ve geçtiğimiz ay Hayâl Dergisi’nde (Sayı 47, Ekim-Aralık 2013) gün ışığına çıkan bir mektupta (Ece Ayhan tarafından Arif Damar’a gönderilen 10 Ocak 1981 tarihli bir mektupta) açık bir şekilde görülen o “Ankara’daki işsizlik öfkesi” bağlamı… Ama sanırım, Yelken Dergisi’nde gördüğüm tartışma, Ece Ayhan ile Onat Kutlar’ın hayatının kesişimindeki/imgesel çakışmadaki en erken olay…

Yelken Dergisi’ne alıntılanan tartışmanın tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/ishakuzerine.jpg adresinden ulaşabilirsiniz. 1960’daki bu olayın ve Ece Ayhan’ın ifade etmeye çalıştıklarının iyi analiz edilmesi gerektiğine inanıyorum.

Sahicilikle
Z. Yalçınpınar

Hamiş: Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan “ece Ayhan” ilgilerinin tümüne https://evvel.org/ilgi/ece-ayhan adresinden ulaşabilirsiniz.

Broy Dergisi’nin Mart 1986 tarihli 5. sayısında Onat Kutlar’ın şiir üzerine düşüncelerine (poetikaya bakışına) rastladım. “Şiirin zamanı yoktur” başlıklı söyleşiyi Nesrin Arman gerçekleştirmiş. Söyleşinin tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/siirinzamaniyoktur.jpg adresinden ulaşabilirsiniz.

(…)

Islanınca esmer defterleri yüzümüzün
bu çamurla kanla alınteriyle gizli bir yazgı
çakıyor bir an. Karanlık feneri ülkemizin.
Nasıl bir yalnızlık, unutulmuş bir ışık diliyle
çırpınırken biz üstümüze geliyor büyük gemisi geleceğin
Bir tenis topu, koşan bir çocuk, bir gözyaşı bile değiliz.
Yalnızca bir ağaç ailesi ve bir köşede
yıllardır bizi gözleyen hep aynı balta: Dalgınlık.
Düşünüyorum nasıl budandık bahara ulaşmak için.
Şimdi sessiz duruyoruz kıyısında bir düşüncenin
unutmamak için çünkü unutuşun kolay ülkesindeyiz
ölü balıklar geçiyor kırışık bir deniz sofrasından
ve ellerinde fenerlerle benim arkadaşlarım
durmadan düşünüyorum ne kadar çok öldük yaşamak için.

Onat Kutlar
“Unutulmuş Kent”ten…

11 Ocak 1995’te kaybettiğimiz Onat Kutlar’ı saygıyla anıyoruz…

Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan ONAT KUTLAR ilgilerinin tümüne https://evvel.org/?s=onat+kutlar adresinden ulaşabilirsiniz.

Bir Şiirin Gelişi

İlmekler atar
günlerin yatay rüzgârlarına
bir yağmur başlangıcı gibi belirsiz.

Uzakta boşanan bir yayın, açık havada
çınlayan çekiç seslerinin ve bir omuza
yaslanmış ağlayan güzel bir yüzün
parmak uçlarıyla gelir, yaklaşır.

Nedensiz bir kıra çıkma isteği
ya da çok eski bir kitabı yeniden okumak.
(…)

Onat Kutlar

Hamiş: Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan Onat Kular ilgilerinin tümüne https://evvel.org/?s=onat+kutlar adresinden ulaşabilirsiniz.

“Eski” İstanbul’daki fotoğrafçılar üzerine Onat Kutlar’ın kaleme aldığı “Tarihin Yapraklarında Unutulmuş Çiçekler” başlıklı yazıya https://zaferyalcinpinar.com/cicekler.jpg adresinden ulaşabilirsiniz. Yazı, “Yeni Fotoğraf” dergisinin Aralık 1977 tarihli 15. sayısında yayımlanmış…

Bkz: https://www.ntvmsnbc.com/id/25217122/

Yeni Sinema’nın Ağustos 1967 tarihli 9. sayısında yer alan “Türk Sinemasında Konuşmalar Üzerine Bazı Aykırı Notlar” adlı eleştiri yazısının tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/turksinemasikonusmalar.jpg adresinden ulaşabilirsiniz. Yazıyı Onat Kutlar kaleme almış…

“İstanbul’un Kızları” adlı filmden bir sahne… (1964)
(Yapımcı-Yönetmen: Halit Refiğ)

Hamiş: Evvel Fanzin kapsamında yer alan tüm Onat Kutlar ilgilerine https://zaferyalcinpinar.com/blog/?s=Onat+Kutlar adresinden ulaşabilirsiniz.

11 Ocak 1995’te kaybettiğimiz Onat Kutlar’ı saygıyla anıyoruz…

“Artık güz mü geliyor?” diye sordu büyükannem, duyulmaz bir sesle.
Rüzgâr çabuk kuruyan elma yapraklarını, çürümüş çam ve kil kokan ıslak tozları, bir muştu böceğini ve perdeleri odaya doldurdu. Komşu suratını astı, sakalını kaşıyarak,
“Kış erken gelecek,” dedi babama, “usandıracak gene.”
Koyu bulutlar toplanıyordu. Küçük saat çaldı. Rüzgâr karanlık bir havayı perdelere doldurdu. Gözlerimi kısıp dışarı bakınca evin büyük bir gemi gibi ağır ağır gittiğini gördüm. Birden küçük bir sağanakla ürperdi hava. Saçaklara sesli, iri damlalar döküldü. Üşür gibi oldum. Yeni alınmış, bomboş, ak defterin ya da çıkmaya hazırlandığım bir yolculuğun o sevimli, kaygan dili geçti içimden. Hemen çekip gitmek, çekip gitmek, çekip gitmek… Kalktım, bir bardak su içtim. (…)

Onat Kutlar
İshak’ta yer alan “Çatı” adlı öyküsünden…

Hamiş: Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan Onat Kutlar ilgilerinin tümüne https://zaferyalcinpinar.com/blog/?s=onat+kutlar adresinden ulaşabilirsiniz.

BİR ŞİİRİN GELİŞİ

İlmekler atar
günlerin yatay rüzgârlarına
bir yağmur başlangıcı gibi belirsiz.

Uzakta boşanan bir yayın, açık havada
çınlayan çekiç seslerinin ve bir omuza
taslanmış ağlayan güzel bir yüzün
parmak uçlarıyla gelir, yaklaşır.
(…)

Onat Kutlar
“Unutulmuş Kent”, Ada Yay., 1986, s.76

Hamiş: Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan Onat Kutlar ilgilerinin tümüne https://zaferyalcinpinar.com/blog/?s=onat+kutlar adresinden ulaşabilirsiniz.

“…ve sinema” adlı derginin 1985 yılında yayımlanan ilk sayısında Onat Kutlar’la gerçekleştirilmiş bir söyleşi bulunuyor. Onat Kutlar’la Serhat Öztürk görüşmüş…
Onat Kutlar’ın 1960-70 dönemi Türk sinemasına ilişkin tespitlerinin yoğunlaştığı işbu söyleşinin tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/onatkutlarvesinema.jpg adresinden ulaşabilirsiniz.

Onat Kutlar’ın 1984’de De Yayınevi’nden yayımlanan “Yeter Ki Kararmasın” adlı kitabının imzalı nüshasını koleksiyonuma katabilmenin mutluluğunu ve coşkusunu yaşıyorum. Kitabı, Kadıköy’de Moda Sineması’nın yanındaki Kafkas Pasajı’nda, yeni açılan Karanfil Sahaf’ta buldum.  Ayrıca, Karanfil Sahaf’ta daha pekçok ilginç ilkbasım şiir kitabının ve imzalı kitabın bulunduğunu/bulunabileceğini de özellikle söyleyeyim…   (Zy)

*

Salih Bolat‘ı sevmezdim. İki nedenden dolayı sevmezdim:

1/ Herkesi sevmek zorunda değilim.
2/ Salih Bolat’ın son 20 yılda şiirimizde/edebiyatımızda oluşturulan kötücül ödüllendirme sistematiğinde -jüri üyesi olarak, özellikle- payı büyüktür.

Ödüllendirme sistematiğine karşı yoğun mücadele verdiğim ilk zamanlarda -2008 yılının ilk aylarında- Salih Bolat beni TYS’ye (Türkiye Yazarlar Sendikası‘na) şikayet etmiş ve Enver Ercan‘la birlik olup beni TYS disiplin kuruluna sevk ettirmişti. (Şimdi düşünüyorum da, aslında adam bana iyilik yapmış: Bendeniz, TYS’nin disiplin kurulunun verdiği “üyelik askılama” kararı sonrasında TYS’yi terk ederek, ödüllendirme sistematiğinden ve benzeri tipolojiden iyice uzaklaşmış oldum. 2008 yılından beri TYS’yle hiçbir ilişki kurmadım. Ve şimdi geriye dönüp baktığımda, bu “terkediş”in benim edebiyatıma TYS’nin kendisinden ve çevresindekilerden çok daha fazla fayda sağladığını düşünüyorum. Salih Bolat’a ve Enver Ercan’a benim ayağımı TYS’den kestikleri için ne kadar teşekkür etsem azdır.)

Salih Bolat’ı en son 9 Kasım 2017 tarihinde Tüyap İstanbul Kitap Fuarı‘nın vip salonunda görmüştüm. Salonun baş tarafında bacak bacak üstüne atmış, dört kişilik geniş bir koltukta krallar gibi yalnız başına oturuyordu. İçeriye girdiğimizde bizi farketti ve alaycı bir şekilde bize gülümsedi. Bu tavırdan müthiş rahatsız olup vip salonundan çıktık ve konuşmacısı olduğumuz panel saatine kadar başka bir yerlerde beklemek/takılmak zorunda kaldık. (Aslında adam gene bana iyilik yapmış: Bu olaydan sonra, yani 2017’den günümüze Tüyap İstanbul Kitap Fuarı’na ne ziyaretçi, ne de konuşmacı olarak ayağımı atmadım. Çünkü genel olarak baktığımda, Tüyap İstanbul Kitap Fuarı gibi organizasyonlar tamamiyle anlamsız… Bu çıkarıma ulaşmamda bana yardım ettiği için Salih Bolat’a teşekkür etmem gerekir aslında…)

Ece Ayhan vefat ettiğinde Hilmi Yavuz, hızını alamamış ve “ölünün ardından konuşmak” başlıklı kötücül bir yazı yazmıştı. Şimdi, bugün, kimse daha fazlasını beklemesin benden! Ben öyle biri değilim! Daha önce de söyledim: “Onlara benzemezsek, onlar gibi olmazsak bize yeter de artar!” Ayrıca, Ece Ayhan’ın, Onat Kutlar’a ilişkin olarak Enis Batur’a yazdığı bir mektupta ifade ettiği şu sözü de çok önemsiyorum: “Bu dünyanın kavgası bu dünyada kalır!” Ben en fazla şunu söyleyebilirim: “Allah taksiratını affetsin…” Diyeceğim budur!

Önemli Not: Aşağıda, Salih Bolat’ın beni TYS’ye şikayet edişine, Enver Ercan’ın beni TYS disiplin kuruluna sevk edişine ve TYS disiplin kurulunun “üyelik askılama” kararına dair 2008 yılında tarafıma gönderilen resmi yazılar bulunuyor. Resmi yazıların ilk ikisindeki “TYS Yönetim Kurulu” imzası Enver Ercan’a aittir. Kararı içeren resmi yazıdaki imza kime ait bilmiyorum. Allah, taksiratlarını affetsin…

Sahicilikle,
Zafer Yalçınpınar
14 Şubat 2022

Ece Ayhan vefat ettiğinde Hilmi Yavuz, hızını alamamış ve “ölünün ardından konuşmak” başlıklı kötücül bir yazı yazmıştı. Şimdi, bugün, kimse böyle bir şey beklemesin benden! Ben öyle biri değilim! Daha önce de söyledim: “Onlara benzemezsek, onlar gibi olmazsak bize yeter de artar!” Ayrıca, Ece Ayhan’ın, Onat Kutlar’a ilişkin olarak Enis Batur’a yazdığı bir mektupta ifade ettiği şu sözü de çok önemsiyorum: “Bu dünyanın kavgası bu dünyada kalır!” Ben en fazla şunu söyleyebilirim: “Allah taksiratını affetsin…” Diyeceğim budur! (Zy)

Ece Ayhan, Çanakkale’de… Mayıs 1995

“Çok adam kırdığımı kabul edişim, Onat Kutlar’ın ölümüyle başlar. Onat öldü; birden bire düşündüm, Onat benim arkadaşım. Benim dışarıda ameliyat oluşumda çok faydası oldu. Ben tek başıma nasıl giderdim! Onat’ın ölümü çok etkiledi beni. Ben onunla yaşarken boğuşurum, ölmüşken değil. Sorun Onat’ın arkadaşım oluşuydu. Arkadaşımın yaptığını içime yediremedim. Çok sert çıktım adama. (…)”

“Köylü kentten köyüne dönüyor, yalnız ve ansızın karşısına bir ayı çıkıyor. Kaçış yok. Köylü çırılçıplak soyunuyor. Ayı anadandoğma adamı görünce ters geri kaçıyor. Ben de böyle yaptım, çok ayı ürkütüp kaçırttım.”

Ece Ayhan
Express Dergisi, 20 Mayıs 1995, Yıl:2, Sayı:69

Çok Özel Not: EVV3L’in sıkı dostlarından Uğur Yanıkel’in buluntuladığı metnin tamamına https://bit.ly/gorusmenotlari adresinden ulaşabilirsiniz. ‘Aydınlık Kitap’ dergisinin 15/01/2016 tarihli 195. sayısında yayımlanan  “Ece Ayhan ile Kara Gerçek” başlıklı yazımda ifade ettiğim ‘son düşüş’le ilgili önemli bir teyidi EVV3L taifesiyle paylaştığı için Uğur Yanıkel‘e ‘yerden göğe kadar’ teşekkür ediyorum. (Zy)

Hamiş: EVV3L  kapsamında yayımlanan Ece Ayhan ilgilerinin indeksine https://bit.ly/eceindeks adresinden, “Bakışsız Bir Kedi Kara” adlı Ece Ayhan web sitesine ise https://zaferyalcinpinar.com/bakissiz.html adresinden ulaşabilirsiniz.

1975 yılında İstanbul Sinematek Derneği’nin salonunda gerçekleştirilen “Ayzenştayn Desenleri” sergisi vesilesiyle Milliyet Sanat Dergisi’nin 23 Mayıs 1975 tarihli 133. sayısı Sergey Ayzenştayn‘a ayrılmış… Dergide, Canan Çoker ile Onat Kutlar’ın Sergey Ayzenştayn üzerine inceleme yazıları ve Ayzenştayn’ın “Desen çizmeyi nasıl öğrendim” başlıklı bir metni bulunuyor: https://issuu.com/adabeyi/docs/ayzenstayndesenleri

Sergey Ayzenştayn’ın “Rimbaud” Deseni

Hamiş: EVV3L kapsamında yayımlanan “İmzalı” ilgilerin tümüne https://evvel.org/ilgi/imzali adresinden ulaşabilirsiniz.

E V V E L’in sıkı dostları ve takipçilerinin bildiği gibi yıllardır bıkmadan usanmadan, hiçbir karşılık beklemeden yani “hakiki emek” vererek Ece Ayhan üzerine araştırmalar gerçekleştiriyoruz. Bu araştırmalar sonucunda ortaya çıkan buluntuları ilkin 2008 sularında, Ece Ayhan Web Sitesi’nde birleştirdik. (Bkz: https://zaferyalcinpinar.com/bakissiz.html) Ardından, 2011 sularında Ece Ayhan İndeksi’ni oluşturduk. (Bkz: https://bit.ly/eceindeks) Şimdilerde, E V V E L kapsamında yayımladığımız Ece Ayhan buluntularının bazılarına, ISSUU’dan da ulaşabilirsiniz… Ece Ayhan’ın tüm “hakiki” dostlarına iyi okumalar diler, selâm ederiz: https://issuu.com/adabeyi/stacks/f9d46897391e4a149f049bb2f9bb3429 

İlhan Usmanbaş’ın Bakışsız Bir Kedi Kara Açıklamaları
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/bakissizbirkedikarausmanbasaciklama

Ece Ayhan Üzerine Söyleşi (Deniz Fidan-Zafer Yalçınpınar, 2010)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/komurundonusmesiuzerineeceayhan

Ece Ayhan Söyleşisi (Önay Sözer, 1966)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanonaysozer

Şiir ve Ece Ayhan (Fatma Akerson, 1977)
https://issuu.com/adabeyi/docs/siirveeceayhan

Gümüşlük 1983 (Ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhangumusluk1983

“Mektup İşsizdir Dom!” (Ece Ayhan, 1980)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanissizmektupaci

Ece Ayhan Nahit Hanım Mektup
bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/nahithanimamektuplar

Biz bir şairi şiir yazsın için ölümle korkuturuz dom zafer yalçınpınar
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/biz_bir___airi___iir_yazs__n_____in

Ece Ayhan’ın Yaşaması İçin Sergi
https://issuu.com/adabeyi/docs/ozaninyasamasiiciin

Çok Eski Adıyladır (Ece Ayhan’ın Kendi El Yazısı Dipnotlarıyla)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/cok_eski_adiyladir

Zafer Yalçınpınar-Eren Barış Söyleşisi 2007
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanerenbaris2007

Zafer Yalçınpınar-Dr. Erdoğan Kul Söyleşisi 2010
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/12_temmuz_2010-birg__n_gazetesi

“Ece Ayhan ABD’nin Sokaklarında da Dolaşıyor”
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhan-abd

Ece Ayhan’ın Evini Koruyamadık
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhan___n_evini_koruyamad__k

Ece Ayhan Sevgi Özdamar Mektup 1995
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/sevgi__zdamarmektup

Kötülük ve de ötesi (Ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/kotuluk_otesinden

Nurullah Ataç (Ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanaileofkesi

Ece Ayhan’la Konuşmak (Arslan Kaynardağ)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/ece_ayhan_la_konu__mak

Sait Faik’in Açık ya da Gizli Kış Mekânları-2 (Ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/saitfaikinacikyadagizlikismekanlari

Arslan Ebiri Üzerine Mektup (Ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/ece_ayhan_aslan_ebiri_mektup

Iyilik de kötülük de yalnız insanlardan gelir (ece Ayhan)
Bkz: https://issuu.com/adabeyi/docs/iyilik_de_k__t__l__k_de

Özcan Yalım-Ece Ayhan Konuşması
https://issuu.com/adabeyi/docs/ece_ayhan_caglar_anlatiyor

Ece Ayhan’dan Güngör Aydın’a Mektuplar
https://issuu.com/adabeyi/docs/ece_ayhan_gungor_aydin_mektuplar

Karşılaştırmalı Tarih ve Şiir (Ece Ayhan)
https://issuu.com/adabeyi/docs/kar____la__t__rmal___tarih_ve___iir

Onat Kutlar’ın İshak’ı Üzerine Tartışma (Ece Ayhan, Önay Sözer, Demir Özlü)
https://issuu.com/adabeyi/docs/ishak_uzerine

Ece Ayhan’dan Arif Damar’a Mektup (1981)
https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanarifdamarmektup

Lanetlenmiş Bir Şaire Sorular (İlhan Berk ile Ece Ayhan Söyleşisi)
https://issuu.com/adabeyi/docs/lanetlenmi___bir___aire_sorular

“Dışlanacağımı Biliyordum” (Ece Ayhan)
https://issuu.com/adabeyi/docs/d____lanaca____m___biliyordum

Ece Ayhan-Ahmet Necdet Mektup
https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhananecdet

Bakışsız Bir Kedi Kara (İlhan Usmanbaş Bestesi)
https://issuu.com/adabeyi/docs/usmanbasbbkk

2012 Sularında Ece Ayhan Adası
https://issuu.com/adabeyi/docs/eceayhanadasi

Ece Ayhan Çağlar- “Takma Göz”
https://issuu.com/adabeyi/docs/takmagoz

Hamiş: Evvel Fanzin’in ISSUU alanında yer alan tüm özgür neşriyatların indeksine https://evvel.org/issuuindeksi.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.

7 Temmuz 2013 Pazar Günü, Beyoğlu Rixos Pera Oteli’nde gerçekleştirilecek olan özel müzayedeyi, imzalı kitap ve edebiyat efemerası kapsamında -biraz da heyecan içerisinde- düşündüğümüzde son senelerin en önemli ve en sıkı kitap müzayedesiyle karşılaştığımızı söyleyebiliriz; 2008 yılında vefat eden felsefeci-sahaf Arslan Kaynardağ‘ın koleksiyonundan eserlerin satışa sunulacağı bu müzayedeyi, imzalı kitap ve edebiyat efemerası heveskârları açısından, daha önceki yıllarda -belki de bir on yıl kadar olmuştur- gerçekleşen Kemal Sülker Koleksiyonu Müzayedesi’ne benzer bir kuvvette, içeriksel açıdan son derece heyecan verici, aydınlatıcı ve sahaflık mesleği için de çok özel bir devinim olarak görüyorum. Müzayedenin beni özellikle ilgilendiren en değerli kısmı müzayede listesinde “Nadir İmzalar” başlığıyla ifade edilmiş.
(Bkz: https://www.buyukpazarmezati.com/index.php?sayfa=mezat-listesi&arama=Nadir İmzalar)  Bu başlığın altında Ahmet Haşim’den, Süleyman Nazif’ten, Halide Edip Adıvar’dan, İsmail Hakkı Baltacıoğlu’ndan, S. E. Siyavuşgil’den, Orhan Veli’den, Sait Faik’ten, Halikarnas Balıkçısı’ndan, A. Şinasi Hisar’dan, Sabahattin Ali’den, Orhan Kemal’den, Oğuz Atay’a, Onat Kutlar’a, Edip Cansever’e, Özdemir Asaf’a, İlhan Berk ve Ece Ayhan’a kadar inanılmaz derece önemli imzalar ve efemeralar bulunuyor… Şüphesiz, her imzalı kitap ve edebiyat efemerası heveskârı Arslan Kaynardağ’ın koleksiyonunda farklı farkılı, başka başka önem ve ilgiler bütünü bulacaktır, ancak, benim inceleme ve araştırmalarım için İlhan Berk ile Ece Ayhan’ın imzalı kitapları her açıdan çok değerli… Zaten pek bilinmez -daha doğrusu bilen bilir- ama, Arslan Kaynardağ 1979 yılında Ece Ayhan‘la çok ilginç bir konuşma-söyleşi gerçekleştirmiştir. Daha önce (Ekim 2010’da) bu söyleşiyi E V V E L fanzin ilgileri/buluntuları kapsamında yayımlamıştık. (Bkz: https://evvel.org/1979da-ece-ayhanla-soylesmek-arslan-kaynardag)

Ayrıca, müzayedede Arslan Kaynardağ’a ithafen imzalanan kitapların yanısıra efsanevi Yeditepe Dergisi ve Yayınevi için kuruluşundan itibaren resim-grafik tasarım çalışmaları yürütmüş olan ressam-grafiker Agop Arad‘a ithaflı kitaplar, edebiyat tarihimiz ile edebiyatın oluşturduğu dostlukları anlamak adına çoklu ve bütünsel bir önem arz ediyor. A. Arad’a ithafen imzalı eserlerin içerisinde Sait Faik imzaları son derece derinlikli ve etkileyici…

Uzun lafın kısası,  7 Temmuz 2013 Pazar Günü gerçekleşecek bu özel müzayede, kitap ve edebiyat efemerasıyla ilgilenen heveskârlar için son yılların en önemli hadisesi… Sıkı koleksiyonerlerin bu büyük müzayedeyi kaçırmamasını öneririm.

Sahicilikle
Zy

Hamiş: Müzayedenin çağrı metni aşağıdadır:

Değerli kitapseverler ve koleksiyoncular;

Sizleri bu hafta sonu yapılacak olan Arslan Kaynardağ Koleksiyonu Müzayedesi ile ilgi bilgilendirmek istiyoruz. Aslan Kaynardağ’ın Cumhuriyet dönemi Türkiye sahaflık geleneğinin önemli bir ismi olması dolayısıyla bu önemli müzayedeyi siz kitapseverler duyurmayı bir borç ve görev biliyoruz.. Bu önemli müzayedeyi dost ve meslektaşımız olan “Pazar Mezatı” şirketi düzenlemektedir..

Felsefeci ve sahaf Aslan Kaynardağ’ın (1923-2008) koleksiyonundan imzalı kitapları, felsefe kitapları, ve belgeleri 7 Temmuz 2013 Pazar günü müzayede yoluyla satılacak.

Beyazıt sahhaflar çarşısı’nda önceleri bir tezgahta kitapçılığı başlayan ve daha sonra dükkanında faaliyetlerine devam etmiş  olan Kaynardağ’ın felsefe, kütüphanecilik, Türk dili ve folkloru ile ilgili çok geniş çalışmaları sonucu birikmiş ve uzun süredir ortaya çıkmamış olan arşivi ve koleksiyonları nihayet kitap ve bilgi dostlarıyla buluşuyor.

Son derece nadir imzalı ve ithaflı kitaplardan felsefe arşivine, el yazısı mektuplardan fotoğraflara kadar zengin ve çeşitli bir seçki kitap meraklılarını, koleksiyonerleri ve araştırmacıları bekliyor.

Cumhuriyet dönemi tüm entelektüelleriyle bilhassa felsefecileriyle yakın ilişkisi ve dostluğu olan Arslan Kaynardağ aynı zamanda yayıncı ve yazar olarak bir çok eser vermiştir.

Arslan Kaynardağ’ın kütüphanesinde nadir eserlerin yanısıra, kendisine ithaf edilmiş ve yazar dostlarından ve kütüphanelerinden kalmış olan sıradışı kitaplar (örneğin Sait Faik’ten Asaf Halet Çelebi’ye veya Mehmet Akif Ersoy’dan Mithat Cemal Kuntay’a ithaf edilmiş kitaplar) ve çok geniş bir felsefe arşivindeki eski yazı, ve yabancı dilerdeki felsefe kitaplarının yanısıra dil ve dilbilim  konusunda başvuru kitaplar bulunmaktadır..

Müzayede 7 Temmuz Pazar Gün saat 14:00 ten itibaren Beyoğlu Rixos Pera otelinde gerçekleştirilecektir.

Tüm koleksiyon www.buyukpazarmezati.com sitesinde detaylı olarak incelenebilir. Ayrıca 28.06.2013 tarihinden itibaren Hazzopulo Pasajı 1/B adresinde müzayede gününe kadar görülebilir.  Bilgi için 0212 252 9010-0533 554 5696 numaraları arayabilirsiniz.

Librairie de Pera ekibi

Bir yüz geçer hayalimizden ardında ışıklı bir yol bırakır, bir de iççekişi. Bu yolun oyuğundan sözcükler, uyumlu sözcükler dökülür. Şiir işte bu “yol açma”dan doğar. Olağanüstü bir görünüşün olağanüstü bir konuşmaya, uyumu -olağan uyumu- bazan bir görüntünün o görüntüyü anlatmayı deneyen bir uyumluluğa yol açmasından. Daha doğrusu bu, yalnızca birincinin ikinciye yol açması değil, karşılıklı bir çağırıştır. (…)
Ve arkasından sessizlik gelir. Belki de şiir, ardınca gelen ya da zamandışı olan bu sessizliği renklendiriş, titretiş tarzımızdır.(…)

Jean  Wahl
“Şiir Üstüne Notlar”, Çev: Onat Kutlar
Türk Dili Dergisi, Sayı: 113 (Şiir Özel Sayısı), 1961 

Hamiş: Onat Kutlar’ın çevirisini gerçekleştirdiği işbu yazının tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/wahlsiir.jpg adresinden ulaşabilirsiniz.

2. Hamiş: Önümüzdeki günlerde Türk Dili Dergisi’nin 1961’de yayımlanan “Şiir Özel Sayısı”ndan birçok poetik yazıyı Evvel Fanzin kapsamında paylaşacağız.

Son 1-2 yıl içerisinde, Milliyet Sanat Dergisi’nin Abdi İpekçi yönetiminde çıkan -80 öncesi- ilk dönem sayılarının hepsini didikledim, inceledim. (Bazılarını da koleksiyonuma kattım.) 1950-65 yılları arasındaki “keşmekeş”i ve sonrasında oluşan 1965-80 döneminin aurasını bütünsel olarak değerlendirdiğimizde, kitle ile sanat etkileşimi bağlamında, kitlenin toplum bilincine evrilmesindeki sanatsal etkenlerin görülmesi ve bu etkenlerin geribildirimlerinin derli toplu olarak ele alınması açısından Milliyet Sanat Dergisi’ni ve yazar çevresini eşsiz derecede önemli, günümüzdeki çevrimsel eğilimlerin/söylemlerin analizi yolunda da son derece hakikatli buluyorum.

Milliyet Sanat Dergisi’nin 4 Aralık 1978 tarihli 300. sayısı bir “özdeğerlendirme özel sayısı” olarak yayımlanmış. Bu özel sayı, ülkemizin edebiyat-sanat tarihini önemseyenler için okunması elzem bir sayıdır: Vedat Günyol‘un, Hüsamettin Bozok‘un, Tütengil‘in, Cemal Süreya‘nın, Şükran Kurdakul‘un “dergicilik ve sanat dergiciliği” eksenli özdeğerlendirme yazıları, bize, o günden bugüne (olumlu ya da olumsuz, nereden bakıyorsanız oradan) hangi merhalede bulunduğumuzu anlamamız için çok önemli çıkarımlar sağlıyor. (Hatta, biraz kendinizi zorlarsanız -eğer idrak kanallarınız bütünüyle tıkanmış değilse- söz konusu çıkarımların aydınlığında bir vizyon sahibi olmaya da çalışabilirsiniz.)

Milliyet Sanat’ın 300. sayısı, dergicilik konularının yanı sıra “Tiyatro-Resim-Sinema Seyircisi” ve “Edebiyat-Dergi Okuru” tipolojilerinden de bahsediyor: Cemal Süreya, Ferit Edgü, Onat Kutlar, Muhsin Ertuğrul, Atilla Dorsay gibi isimler kendi hayat hikâyeleriyle birlikte konuya yaklaşıyorlar.

Hepsinden önemlisi; Milliyet Sanat’ın ilk 300 sayısında yer alan yazı dizilerinin ve soruşturmaların konu başlıklarını içeren listeler de bu özel sayıda yayımlanmış.

Sonuçta, Milliyet Sanat Dergisi’nin 1978 tarihli bu özel sayısındaki özdeğerlendirmelere ve diğer her şeye https://zaferyalcinpinar.com/ms300.jpg (11 mb.) adresinden ulaşabilirsiniz.

Z. Yalçınpınar

Hamişler:

1- Milliyet Sanat’ın işbu özel sayısında, Varlık Dergisi ve çevresinde yer alan yazarlardan hiçbirinin bulunmaması (yer bulamaması) ve buna karşın Yeditepe’nin yayımcısı olan Hüsamettin Bozok’un fikirlerinin yer bulması edebiyat tarihimizin uzamında hem ilginç, hem de doğru bir editöryal tutum olarak dikkatimi çekti.

2- Özel sayıda, dosya dışı olarak “Nâzım Hikmet, ‘ömrünün üç büyük vesikası’nı anlatıyor!” başlıklı bir yazı da var. Önümüzdeki günlerde bu yazıyı ve içerdiği ilginç hikâyeleri de Evvel Fanzin kapsamında paylaşacağım.

Sinematek’in çıkardığı “Yeni Sinema” adlı derginin Haziran 1967 tarihli 7. sayısı, sinema ile diğer sanat dalları arasındaki ilişkileri inceleyen özel bir dosyaya ayrılmış. Dosyada tiyatro, sinema ve resim sanatı arasındaki ilişki, Onat Kutlar, Sezer Tansuğ, Özer Kabaş, Ömer Uluç ve Yılmaz Zenger’in katıldığı bir yuvarlak masa oturumu aracılığıyla incelenmiş. Bu yuvarlak masa söyleşisinin tam metnine https://zaferyalcinpinar.com/tiyatroresim.jpg adresinden ulaşabilirsiniz.

4 Şubat 1976’da vefat eden sıkı yontucu Kuzgun Acar’ı özlem ve saygıyla anıyoruz…

“Tüm yontularımda bir çığlık vardır.”
“Kuşun kendisinin değil de hareketinin heykelini yaptım.”
“Çünkü insanoğlunu zaptetmeye imkân yok! ”
“Çivilerimi seviyorum:  İrkilmeden yanlarına sokulamadığımız için…”

Kuzgun ACAR

Kuzgun Acar’ın “Kuşlar” adlı rölyefi, kuşlarla beraber…
(Fotoğraflayan: Sy)

“Kafkas Tebeşir Dairesi için 140 mask yaptım; 14 oyuncu değiştire değiştire 86’sını kullandı. Zor iştir maskı oyuncuya sevdirmek… Kolay mı, adama “yok ol, silin” diyorsun. Malzemeyi ön-plana çıkarıyorsun. Ancak, önce maskı istemeyen oyuncu, sonradan maskla korkunç bir şekilde bütünleşti. Öyle ki, açılış günü tiyatronun kapısına iki mask koymak istediğimizde, hiçbir oyuncunun elinden maskını alamadık.” (Kuzgun ACAR)

Kuzgun Acar’ın Kafkas Tebeşir Dairesi
için hazırladığı masklardan biri…

*

Bana göre Kuzgun, aynı zamanda ‘Afrikalı bir büyücü’, ‘İstanbullu bir beyefendi’ ve ‘geçen yüzyıldan kalma bir nihilist’ti. Rue Mosieur Le Prince’te bir otelin çatı katında, taraçayı çevreleyen alçak duvarın üstünde bir yandan kafes tellerine inanılmaz formlar verirken öbür yandan gazocağının üstünde mineler yapışını unutmam imkansız. Demir, tel, çivi, mika, sac yani genellikle bir hurdacıda rastlayabileceğiniz o sayısız hırtı pırtı ile kendi evrenine bir biçim veriyordu. Kuzgun için, ister Melquiades deyin ister Afrikalı bir büyücü.

Onat Kutlar
Milliyet Sanat Dergisi, Aralık 1988, Sayı: 205

Kuzgun Acar’ın meyhanesinin, Sinamatek tarafından yayımlanan
Filim Dergisi’ndeki reklam kupürüdür.(1972)

*

(…)1961’de, Paris Bienali’nin bilmem kaçıncı günü, bir Montparnesse gecesinde, Türk olduğumu ve sanatla kıyısından köşesinden ilgilendiğimi bilen büyük sanatçı Giacometti, yanıma yaklaşarak, “Bienalle’nin yontu ödülünü size verdik” dedi. İlkin hiçbir şey anlamadım. Benim, Bienal’de bir eserim yoktu. Sonra büyük usta, Akar ya da Aşar adında bir yontucu tanıyıp tanımadığımı sordu bana. (Fransızca, Kuzgun’un Acar’ını  böyle söylüyordu.) O zaman anladım. Ödülü “paslı çivilere” mi verdiklerini sordum. Evet, dedi.
Sonradan öğrendim ki, İtalyan asıllı Giacometti, onüç kişilik seçiciler kurulunun genel eğilimine (üyelerin büyük çoğunluğu, beş yapıtıyla Bienal’e katılan İtalyan Francesco Somaini adlı yontucuyu ödüllendirmek istiyorlarmış) karşı çıkmış ve büyük ödülün Kuzgun’a verilmesini sağlamış. Ertesi sabah ilk işim haberi Kuzgun’a telgrafla bildirmek oldu.(…)

Ferit Edgü
“Ölüm mü çaldı kapını Kuzgun, yoksa sen mi ölümün kapısını?”
Politika Gazetesi, 11 Şubat 1976

Evvel Fanzin kapsamında yayımlanan Kuzgun Acar ilgilerinin tümüne https://zaferyalcinpinar.com/blog/?tag=kuzgun-acar adresinden ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bkz: Allah’ın Kuzgun Bir Kuludur