(…)
Hesse’nin 1917’den önceki başkişileri zayıf keşişlerdir. Yalnız düşlerle, beklemelerle ve umutlarla yaşayan ve gerçek önündde gerrileyen estetlerdir bunlar daha çok. Kendine kapanmış, değişken huylu sanatçılar, ya da akraba-ruhlar olan bu kişiler müzminleşmiş bir kararsızlıkla eylem güçlerini yitirmiş ve kendilerini romantik bir hastalığa kaptırmışlardır. Bunlar, kendi yalnızlıkları içinde eriyip tükenmiş, yaşama ve sevme sanatına yabancılaşmış uyumsuzlar yaşamdan çok az şey isteyip çok şey bekleyen yabancılardır. Hiç sonu gelmeyen bir sıkıntı ve umutsuzluğun içindedirler. Duygusal sinik Lauscher’in, doğa çocuğu olarak Camenzid’in, gürültücü kompozitör Kuhn’un (Gertrud) giderek daha kararlı ressam Veraguth’un (Rosshalde) ve daha dayanıklı bir gezgin olan Knulp’un yaradılışı ve alınyazısı böyledir.
Demian-öncesi başkişilerin herbirinin kişiliği ve alınyazısının arkasında Hesse’nin kendisi dolaşmışsa da ondan sonra gelen on yıl içinde yazarla başkişi yavaş yavaş şiirsel bir otobiyografik eriyiş içinde birbirlerine karışır. Dikkafalı Klein, çılgın Klingsor ve özellikle Kurgarst’la umutsuz Steppenwolf’un romatizmalı başkişisi nerdeyse Hesse’nin kendi bedeninden kendi ruhundan oluşmuşlardır. Oysa şimdi Hesse gibi, kendini-tanıma, kendini gerçekleştirme arayışı içinde olan bu yeni başkişiler uykularından uyanmış, alınyazılarını kendi ellerine almışlardır.
(…)
Joseph Mileck
Kaliforniya Üniversitesi, Mart, 1963
Çev: Yurdanur Salman
